20 zł Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r.
20 zł Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 rok
Sowiecka agresja była ciosem w plecy dla Wojska Polskiego, toczącego krwawe zmagania z Niemcami.
Medal "Rok 1939" i moneta NBP "Sowiecka agresja na Polskę –17 IX 1939 r." - materiał NBP (youtube)
Autorem medalu „Rok 1939”, z którego pochodzą wizerunki wykorzystane w projekcie monety, jest znany rzeźbiarz Józef Gosławski (1908–1963). Kompozycja na rewersie symbolicznie przedstawia wydarzenia z 17 września 1939 r. – polskiemu żołnierzowi walczącemu z niemieckim najeźdźcą wbija nóż w plecy czerwonoarmista. Napis na awersie głosi: „WE WRZEŚNIU 1939 NAPADNIĘCI PRZEZ ARMIE NIEMIECKĄ I BOLSZEWICKĄ – MY POLACY – OFIARĄ KRWI BRONILIŚMY WOLNOŚCI LUDÓW, HONORU I RELIGII”. Projekt powstał z głębokiej wewnętrznej potrzeby twórcy – w ten sposób skomentował on tragiczny moment historyczny, którego był świadkiem. Artysta nie mógł za życia eksponować swojego dzieła, zalał gipsem złożone razem obydwie strony medalu i przechowywał je w tej formie. Dopiero w 2009 r. rodzina zdecydowała się na upublicznienie medalu.
Awers: centralnie w polu utworzonym z przecinających się pionowych i poziomych linii napis: WE WRZEŚNIU 1939 / NAPADNIĘCI PRZEZ / ARMIE NIEMIECKĄ / I BOLSZEWICKĄ / – MY POLACY – / OFIARĄ KRWI BRONILI / ŚMY WOLNOŚCI LUDÓW / HONORU I RELIGII, wyrazy w napisie rozdzielone perełkami; u góry oraz z lewej i z prawej strony napisu liście dębu pomiędzy dwoma bagnetami, w tle ukośne linie tworzące kwadrat; kompozycja stanowi częściowe odwzorowanie rewersu medalu Józefa Gosławskiego „Rok 1939”. U dołu wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: m / w. W otoku, na wyodrębnionej płaszczyźnie, półkolem napisy, u góry: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz u dołu, z lewej strony: 20 ZŁ i z prawej strony oznaczenie roku emisji: 2023
Rewers: centralnie, na wyodrębnionej poziomymi liniami płaszczyźnie, wizerunek polskiego żołnierza walczącego z niemieckim okupantem oraz czerwonoarmisty wbijającego polskiemu żołnierzowi nóż w plecy; u góry napis: ROK, u dołu napis: 1939, z lewej i z prawej strony napisów pionowe linie; kompozycja stanowi odwzorowanie awersu medalu Józefa Gosławskiego „Rok 1939”